ตึกแถวเชิงสะพานพุทธด้านโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย

ที่ตั้ง
แขวงวังบูรพาภิรมย์ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200

อาณาเขต      
ทิศเหนือ จรด โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
ทิศใต้ จรด ถนนจักรเพชร
ทิศตะวันออก จรดถนนตรีเพชร
ทิศตะวันตก จรดถนนบ้านหม้อ

ประวัติ
ตึกแถวด้านที่ใกล้กับสะพานบ้านหม้อซึ่งมีลักษณะคล้ายคลึงกันกับตึกบริเวณนั้น สันนิษฐานว่าเป็นอาคารที่สร้างขึ้นมาพร้อมกับตึกแถวริมถนนอัษฏางค์ ตึกแถวริมถนนบ้านหม้อ และถนนจักรเพชร ในสมัยรัชกาลที่ 5 ด้านอาคารที่ติดกับโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย จากภาพถ่ายในสมัยรัชกาลที่ 7 ปรากฏอาคารแถวนี้ในคราวเปิดสะพานปฐมบรมราชานุสรณ์คราวครบรอบ 150 ปี ของกรุงเทพฯ อย่างไรก็ตามยังไม่พบเอกสารใดๆกล่าวถึงตึกดังกล่าว จึงเพียงสันนิษฐานไว้เป็นแนวทางในการศึกษาวิจัยต่อไป

ลักษณะทางสถาปัตยกรรมที่สำคัญ
ตึกแถวเชิงสะพานพุทธด้านโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยมีลักษณะแตกต่างกันสองแบบ ได้แก่ ที่เหมือนกับตึกแถวริมบริเวณบ้านหม้อคือเป็นอาคารก่ออิฐถือปูน สูง 2 ชั้น หลังคาทรงปั้นหยามุงกระเบื้องว่าว มีลาดลายตกแต่งบริเวณหน้าต่างชั้นบนกรอบหน้าต่างเป็นลวดลายโค้ง มีช่องลมระบายอากาศ เป็นช่องกลมที่ผนังชั้น 2 นี้ ชั้นล่างได้เปลี่ยนแปลงสภาพไปแล้ว จากประตูบานไม้เปลี่ยนไปเป็นประตูเหล็ก รวมทั้งการใช้ชื่อป้ายร้านและการติดไฟฟ้าทำให้สภาพเดิมของอาคารเปลี่ยนแปลงไป ตึกแถวอีกแบบหนึ่งอยู่ติดกับโรงเรียนสวนกุหลาบฯ เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนสูง 2 ชั้น อาคารเป็นแบบเรียบง่าย ดาดฟ้าก่อกำแพงเตี้ยๆ กันตกโดยรอบ หน้าต่างมีกันสาดปูนยื่นออกมาเล็กน้อย ไม่มีการประดับตกแต่งใดๆ บานหน้าต่างเป็นบานเกล็ด บานกระทุ้ง ชั้นล่างได้เปลี่ยนแปลงไปด้วยเหตุผลดังกล่าวมา

สภาพปัจจุบัน
จากการสำรวจการใช้ที่ดินปรากฏว่าเป็นตึกแถวที่คงสภาพเดิมเมื่อแรกสร้างเปลี่ยนแปลงบ้างไปตามกาลเวลา และการใช้สอยอยู่ในความดูแลของสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ เป็นตึกแถวจำนวน 20 ห้อง สูง 2 ชั้น ตั้งแต่ เลขที่ 79 – 117  ประเภทของอาคารแยกดังนี้  อาคารพาณิชย์พักอาศัย   ร้านค้าปลีก  ร้านค้าส่ง  บริการ สำนักงานประกอบวิชาชีพ และสถานที่ราชการ

บรรณานุกรม
กรมศิลปากร กองโบราณคดี. รายงานการสำรวจโบราณสถานในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่มที่ 1. กรุงเทพฯ : บริษัทหิรัญพัฒน์จำกัด, 2535.